द इंटेलिजंट इन्व्हेस्टर भाग 1

द इंटेलिजंट इन्व्हेस्टर

लेखक - बेंजामिन ग्रँहम

अनुवाद - अतुल कहाते

भाग 1

व्हँल्यू इन्व्हेस्टींगचा जनक म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या बेंजामिन ग्रँहम यांनी स्वानुभवातून आणि प्रसंगी स्वतः चे नुकसान सहन करून केलेल्या विश्लेषणात्मक अभ्यासातून शेअरबाजारात यशस्वी आणि बुद्धिमान गुंतवणूकदार कसे व्हायचे याविषयी सविस्तर मार्गदर्शन केलेल्या गुंतवणूक विषयाचे बायबल म्हणजे पुस्तक -द इंटेलिजंट इन्व्हेस्टर 

ग्रँहम यांच्या मते गुंतवणूकदाराने बुद्धिमान माणसाप्रमाणे पुरेशी माहिती घेऊन योग्य ती रिस्क घेऊन शेअरबाजारात पैसे गुंतवावेत कारण इन्व्हेस्टमेंट हा काही व्हिडीओ गेम नाही तसेच शेअर बाजार सट्टेबाजी, जुगार, कँसिनो सारखा अटकळींवर चालत नाही

शेअर बाजार सातत्याने झुलणारा लोलक आहे जो कधी टोकाचा आशावाद तर कधी टोकाचा गैरलागू निराशावाद हयामध्ये झुलत असतो.इथे कितीही खबरदारी घेतली तरीही आपली गृहीतके चुकीचे ठरण्याचा धोका असतो.

इथे आपल्या आत्मविश्वास, सहनशीलता, शिस्त ,धैर्य, भावनांवर नियंत्रण हया सा-या गुणांचा कस लागतो.

गुंतवणूकदार होण्यापूर्वी इमर्जन्सी फंड

म्हणून काही रक्कम बाजूला काढून सुरक्षित पर्यायात गुंतवावी

 तसेच आपला आणि परिवाराचा आरोग्य विमा, आयुर्विमा अवश्य काढावा

बुद्धिमान गुंतवणूकदाराकडे सतत शिकत राहण्याचा उत्साह हवा.

सल्लागारांच्या टीप्स नंतरही स्वतःचा विश्लेषणात्मक अभ्यास हवा. वेगवेगळी गुंतवणूक धोरण आणि निश्चित आर्थिक उद्दिष्ट असावीत.

महागाईचा दर वाढतच राहणार आणि त्यावर मात करण्यासाठी फक्त बचत, FD, बाँड हे उपाय पुरेसे नाहीत 

म्हणून तर आपली दीर्घकालीन गुंतवणूक  शेअरबाजारात करणं  ही काळाची गरज आहे, 

शेअरबाजारातील चढ उतार हे करेक्शन, मंदी ,महामंदी हया अवस्थेमध्ये बर्याचदा असतात त्यामुळे योग्य भावाने खरेदी केलेला शेअर बाजाराच्या सर्व चढ उतारानंतर नुकसानीचे प्रमाण कमी होऊन दीर्घकाळ गुंतवणूकीत जास्तीत जास्त फायदा मिळवून देतो.

गुंतवणूकदारांचे दोन प्रकार असतात

1.सावध गुंतवणूकदार

2.आक्रमक गुंतवणूकदार

सावध गुंतवणूकदारांना नफ्यापेक्षा

गुंतवणूकीची सुरक्षितता जास्त महत्त्वाची वाटते त्यामुळे त्यांनी Emergency Fund रक्कम बाजूला काढून उर्वरित गुंतवणूक योग्य रक्कमेची विभागणी

50% रक्कम शेअर + 50% बाँड 

अशा प्रकारे किमान 10 वर्ष गुंतवावी

शेअर खरेदी करताना वैविध्यपूर्ण कंपन्या

Large Cap - growth Stock 

सातत्याने नफ्यात असणारी , बराच काळ सलग डिव्हिडंड वाटणारी असावी तसेच

तिच्या शेअरची सध्याची किंमत गेल्या वर्षातील नफ्यापेक्षा 20 पट नसावी.

अश्या शेअर्समध्ये एकत्रित अथवा SIP

पध्दतीने 10-30 कंपन्या मध्ये गुंतवणूक करावी. ठराविक काळाने मूल्यमापन करून योग्य ते फेरबदल करावेत.

गुंतवणूक करण्यापूर्वी कंपनी कुठल्याही घोटाळ्यात न अडकणारी आणि उत्तम आर्थिक ताळेबंद असलेली आहे याची खात्री अवश्य करा. योग्य तिथे सल्लागार तज्ञांचा सल्ला अवश्य घ्यावा

बाँड आपल्या इन्कम टँक्स च्या श्रेणीनुसार करमुक्त अथवा करयुक्त  5 वर्ष गुंतवणूकीसाठी निवडावेत.

बाँड हे सुरक्षित समजले जातात कारण त्यातून परतावा नाही मिळाला तर कंपनीच्या मालमत्तेवर गुंतवणूकदार अधिकार सांगू शकतात.

SIP पद्धतीने इंडेक्स फंडात सुद्धा गुंतवणूक करू शकता

किंवा म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करू शकता

प्रेफर्ड शेअर्स हा बाँडसारखाच सुरक्षित गुंतवणूक प्रकार आहे यात नफ्यावर सामान्य शेअरधारकापेक्षा जास्त अधिकार असतो पण डिव्हिडंड मात्र मिळत नाही

पडत्या काळात मात्र यांना सामान्य शेअर मध्ये कन्व्हर्ट करू शकतो. 

इन्कम बाँड- सुरक्षित गुंतवणूक प्रकार पण जर कंपनीला नफा झाला तरच ते या बाँडवर व्याज म्हणून जमा करतात

पण त्यासाठी कुठलाही निश्चित कालावधी अथवा कालमर्यादा नाही.

आक्रमक गुंतवणूकदार

आपल्या वेळ,ज्ञान,कौशल्य, इतर संसाधने

यांच्या उपलब्धतेमुळे तसेच रिस्क घेण्याच्या क्षमतेमुळे त्यांच्याकडे विपुल गुंतवणूक पर्याय असतात.

देशी,विदेशी बाँड , सरकारी बाँण्डस यांच्या जोडीने नवे शेअर्स IPO मध्ये सुद्धा यांसाठी उपलब्ध असतात.

जँक बाँड ,Intraday Trading मध्ये सुद्धा ते सहभागी होतात पण हे सारे पैसे

घालवण्याचे उपाय ठरल्याचेच दिसून आलेय

आक्रमक गुंतवणूकदारांनी जास्त परताव्यासाठी सरकारी हमी असलेले करमुक्त/करयुक्त बाँड किंवा काळजीपूर्वक निवडलेल्या ग्रोथ स्टाँक मध्ये गुंतवणूक करावी

शेअर कसा निवडायचा?

भूतकाळातील जास्तीत परतावा देणार्या 50-100 कंपन्या च्या यादीमधून निवडक 20-30 कंपन्या  अशा शोधायच्या जिथे वाढीसाठी भरपूर वाव आहे.

आणि किंमत कमी असेल 

तात्कालिक अडचणीमुळे शेअरची किंमत कमी झालीय अशा मोठया कंपन्या निवडाव्यात

 गुंतवणूकदारांकडून आजवर दुर्लक्षित पण चांगल्या कंपनीचा  शेअर 

तात्कालिक कारणांवर मात करून शेअर्स ची किंमत वधारेल अशी पक्की खात्री तसेच भविष्यात येणाऱ्या अडचणींवर मात करायची कंपनीची ताकद आणि आकारमान असेल

स्वस्त शेअर कसा ओळखायचा

1. ज्यांचा आजचा बाजारभाव खर्या किंमतीपेक्षा 50%नी कमी असेल.

1.पूर्वीच्या सरासरी किंमतीपेक्षा शेअरचा आजचा बाजारभाव कमी आहे.

2.पूर्वीच्या सरासरी P/E पेक्षा शेअरचा आजचा बाजारभाव कमी आहे.

शेअरची मूळ किंमत कशी ठरवायची

1.भविष्यात होणारी वाढ आणि उपलब्ध Assetआणि Free Cash Flow यावरून ठरवावी.

2. Net cash Flow per Equity value greater than CMP of Equity

सध्या मिडकँप असलेल्या  दुय्यम दर्जाच्या

कंपन्यांचे शेअर्स कमी भावात उपलब्ध असतात जे पुढच्या काळात 200% परतावा देऊ शकतात फक्त त्यांची सध्याची किंमत मूळ किमतीच्या 2/3 कमी असताना गुंतवणूक करावी.

फायनान्शियल रिपोर्ट (Balance Sheet, cash flow) सकारात्मक असेल आणि कुठल्याही फ्राँड न करणारी कंपनी रास्त भावापेक्षा कमी किमतीत उपलब्ध असेल तरच तिच्यात गुंतवणूक करावी म्हणजे भविष्यात पश्चाताप करावा लागणार नाही.

मँनेजमेंट शक्यतो स्थिर असावे 

वारंवार बदल्या /राजीनामे घेणं हया गोष्टी

कंपनीच्या अस्थिरतेची लक्षणे दाखवते

आपल्या गुंतवणूक खर्चावर (रास्त किमती वर खरेदी)

अपेक्षांवर (परताव्याबाबत रास्त अपेक्षा)

पत्करत असलेल्या धोक्यावर (वैविध्यपूर्ण पोर्टफोलिओ)

द्यावा लागणारया करांवर (दीर्घकाळ गुंतवणूक आणि वारंवार खरेदी विक्री टाळून)

स्वतःच्या वर्तनावर (अतिनिराशा, अतिउत्साह) या सारंयावर आपले नियंत्रण असावे जेणेकरून गुंतवणूक निर्णय चुकणार नाही आणि मिस्टर मार्केटच्या विक्षिप्तपणाचा आपल्याला फटका बसणार नाही.

संदर्भ निलेश शिंदे