पुस्तक: द अल्केमिस्ट

समिक्षण : संतोष पाचे

पुस्तक: द अल्केमिस्ट

#जागतिक_पुस्तक_अनुवाद_दिन

जवळपास प्रत्येकानेच हे पुस्तक वाचलेलं असावं. मुळ लेखकाने लिहीलेलं पुस्तक आणि अनुवादित पुस्तक यामध्ये खुप फरक असतो, कारण मुळ पुस्तक लिहीताना लेखकाने सर्वस्व, त्याचं सर्वोत्तम मांडलेलं असतं तर अनुवाद किंवा भाषांतर करताना लेखकाला जसे आकलन होईल त्यानुसार मांडलेलं असतं पण हे द अल्केमिस्ट याला अपवाद आहे कारण ज्या मुळ भाषेत हे लिहीलं आणि ज्या ७० हुन अधिक भाषेत अनुवादित झाले त्या सर्व भाषेत हे पुस्तक सारखेच समजते. खरंतर या पुस्तकाचा पाया आहे की- "सर्वांना समजणारी विश्वाची एक भाषा आहे, एक अशी भाषा जिला कोणतेही शब्द नाहीत, कसलाही उच्चार नसलेली भाषा-प्रेमाची भाषा."

     पाउलो कोएलो या लेखकाने लिहीलेली ही कादंबरी पानांमध्ये मोजली तर खुप छोटी आहे, वाचक ही एका दिवसात वाचून मोकळा होतो पण जिथे शेवटचं पान बंद होईल तिथुन पुढे ही कादंबरी वाचकाचा पिच्छा सोडत नाही. 

   "तुम्ही जर एखादं काम मनापासुन करायचं ठरवलं तर ते काम पुर्ण करण्यासाठी संपुर्ण विश्व तुमची मदत करण्यासाठी उभे राहते" याभोवती ही पुर्ण कथा गुंफलेली आहे. 'सेन्तियागो' नावाचा एक मेंढपाळ मुलगा ज्याचा स्वप्नांवर विश्वास असतो, ज्याला धर्मगुरू होण्यापेक्षा किवा शाळेत जाऊन तेच ते शिकण्यापेक्षा जग फिरण्याची आकांक्षा असते. तो निघतो प्रवासाला, एका स्वप्नाचा पाठपुरावा करत, शुभ शकुनांचा शोध घेत, त्याचे अर्थ लावत. हा मुलगा खरंतर एकटा फिरतच नाही, तो सोबतीला आपल्यालाही घेऊन जातो. वाचक अल्पसंतोषी असेल तर ठीक पण जर जास्त विचार करणारा, 'सेन्तियागो' म्हणजे मीच असा विचार करणारा असेल तर मग खुप फरफट होते. 

      लेखकाने ही कादंबरी फक्त पंधरा दिवसात लिहीलेली आहे. कुठल्यातरी छोट्या प्रकाशनाने प्रकाशित केलेलं हे छोटेखानी पुस्तक कोणाच्या हिशोबातही नव्हतं, याकडे कोणी ढुंकुनही पाहत नव्हते पण लेखक नाराज झाले नाही कारण त्यांनीच लिहीलंय की, 'जेंव्हा आपल्याला जाणीव होते की आपलं जीवन आणि जगाचा इतिहास हा एकाच हाताने लिहीला आहे तेंव्हा कसलीच भिती राहात नाही.'

    याचा पहिला अनुवाद इंग्रजीमध्ये झाला आणि बघता बघता हे जगातील बेस्टसेलर बुक म्हणुन नावाजले. ७० हुन अधिक भाषांमध्ये अनुवादित झालेलं हे बहुदा एकमेव पुस्तक असावं.

      आज हॉलिवुड मधील दिग्गज कलाकार या कादंबरीला आपले स्फुर्तीस्थान मानतात अर्थातच बॉलिवुडकरही स्टेटस दाखविण्साठी या कादंबरीला आपले स्पिरीट मानतात. 

      या पुस्तकाचं एक खास वैशिष्ट्य आहे, असं म्हणतात की जो कोणी हे पुस्तक विकत घेतात त्यांच्याकडुन एकतर हे हरवते तरी किंवा चोरीला तरी जाते. हे मीसुद्धा अनुभवलं आहे आणि सध्या माझ्याकडे जे आहे ते कोणाचंतरी घेतलेली आहे. कदाचित याच्यातच या कादंबरीचं यश असावं...

    शेवटी एवढंच...स्वत: छोटंसंच पुस्तक लिहीणारा पाउलो कोएलो म्हणतो, "जाडजुड पुस्तकंच वाचायला पाहिजेत. ती खुप दिवस वाचता येतात आणि उशाला घ्यायलाही बरी असतात."

       मराठीत 'नितीन कोत्तापल्ले' यानी अतिशय सुंदर अनुवाद केलेला आहे.

  हे पुस्तक सहज उपलब्ध होते. ज्या पुस्तकाच्या दुकानात हे मिळणार नाही तिथे समजुन जायचं कि इथे फक्त स्पर्धा परिक्षांची पुस्तके मिळतात.

टीप: पाउलो कोएलोला लहाणपणी ठार वेडा ठरवुन तीन वेळेस वेड्यांच्या इस्पितळात ठेवण्यात आलेले होते. आज त्यांची नऊ पुस्तके जगातील बेस्टसेलर आहेत.

हे पुस्तक का वाचावं: आयुष्याचा खरा अर्थ समजून घेण्यासाठी

हे पुस्तक का वाचू नये: ... वाचलंच पाहिजे!

संतोष पाचे

पुणे.